ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ


Υποθετικοί Λόγοι Αρχαίων Ελληνικών
Οι υποθετικές προτάσεις εισάγονται, δηλ. αρχίζουν με τους υποθετικούς συνδέσμους :εἰ , ἐάν, ἂν και ἢν.
Στον υποθετικό λόγο η υποθετική πρόταση ονομάζεται υπόθεση ή ηγούμενο και η κύρια πρόταση ονομάζεται απόδοση ή επόμενο.
1ο είδος: πραγματικό

Υπόθεση: εἰ + οριστική οποιουδήποτε χρόνου
Απόδοση: οποιαδήποτε έγκλιση
π.χ. εἰ σύ βούλει ἐπανέλθωμεν
Περιορισμός: αποκλείεται από τον κανόνα η περίπτωση να υπάρχει στην υπόθεση εἰ + οριστ. ιστορικού χρόνου και στην απόδοση δυνητική οριστική.

2ο είδος: αντίθετο του πραγματικού
Υπόθεση: εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου(παρατ. αορ. υπερσ.
Απόδοση: δυνητική οριστική (οριστ. ιστορ. χρόνου + ἂν)
π.χ. Εἰ μή ἐγώ ἐκέλευον, οὐκ ἂν ἐποίει Ἀγασίας.


3ο είδος: προσδοκώμενο
Υπόθεση: ἐάν, ἂν, ἢν + υποτακτική
Απόδοση: οριστική μέλλοντα ή άλλες ισοδύναμες εκφράσεις
με μέλλοντα όπως προστακτική, ευχετική ευκτική
δυνητική ευκτική, ρηματικά επίθετα σε –τός και
–τέος , ενδοιαστικές και τελικές προτάσεις.
π.χ.  ἐάν πάντα ἀκούσητε, κρίνατε

4ο είδος: αόριστη επανάληψη στο παρόν ή στο μέλλον
Υπόθεση: ἐάν, ἂν, ἢν + υποτακτική
Απόδοση: οριστική ενεστώτα ή γνωμικός αόριστος ή
(σπάνια) παρακείμενος.
π.χ. Ἢν τις τούτων τι παραβαίνῃ, ζημίαν αὐτοῖς ἐπέθεσαν.
(ἐπέθεσαν= γνωμικός αόριστος)

5ο είδος: απλή σκέψη
Υπόθεση: εἰ + ευκτική
Απόδοση: δυνητική ευκτική, οριστ. αρκτικού χρόνου,
προστακτική, δυνητικό  απαρ. ή δυνητική μτχ.
όταν εξαρτώνται από αρκτικό χρόνο.
π.χ. Εἰ οἱ πολῖται ὁμονοοῖεν, εὐδαίμων ἂν γίγνοιτο ἡ πόλις.

6ο είδος: αόριστη επανάληψη στο παρελθόν
Υπόθεση: εἰ + επαναληπτική ευκτική
Απόδοση: οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου ή
δυνητική οριστική κατά κανόνα αορίστου.
π.χ.  Εἲ τις αὐτῶ δοκοίη βλακεύειν, ἒπαισεν ἂν.


ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Ν’ αναγνωριστούν οι υποθετικοί λόγοι στα παρακάτω παραδείγματα:  

·         Ε γένοιτο φανερόν τ μέλλον συνοίσειν τ πόλει, νομίζω ν  λέσθαι μς.
·         Ε τις τάδε παραβαίνοι , ναγής στω το πόλλωνος.
·         Ε πεγένετο πνεμα πίφορον, οκ ν διέφυγον.
·         Ε γησίλαος δοι τος νέους γυμναζομένους, πήνεσεν ν.
·         ν σε το λοιπο ποτ’ φέλωμαι χρόνου, κάκιστ’ πολοίμην.
·         ν δ’ ναλώσας λάθ , συνανήλωσε κα τ μεμνσθαι τν χάριν.     
·         Ε δ μ ν τοιοτος πατρ, οκ ν κ πολλν λίγα κατέλιπεν.
·         Ε μ ποιήσουσι τατα, σονται κσπονδοι.
·         Ε μν ν τ δικαστηρί κρίνοντο, αδίως ν σώζοντο.
·         άν λάθω, σωθήσομαι.
·         άν διαλύωμεν τ στράτευμα, τ μν μέτερα σθενέστερα γίγνοιντο ν, τ δ τν πολεμίων πάλιν αξήσεται.
·         Ε νν γε ξαπατηθείητε πό τούτων κα δημεύσαιτε τν οσίαν μν, οδέ δύο τάλαντα λάβοιτ’  ν.
·         άν θεός θέλ κα μες συμπροθυμσθε, πειράσομαι πορίζειν μν τ πιτήδεια ς πλεστα.
·         Δράσας δίκαια ξεις τος θεος συμμάχους.
·         Νν τοίνυν, νδρες δικασταί, παράδειγμα ποιήσετε τος λλοις δικαίοις εναι, δίκην λαβόντες παρά τούτων.
·         Ο κόλακες πιστευθέντες τος πιστεύσαντας δικοσιν.
·         Κροσος ρωτ τν θεν τ ποιν τν λοιπόν βίον εδαιμονέστατα διατελέσειεν ν.
·         άν ον μο πεισθτε, τ τε δίκαια ψηφιεσθε κα τ λυσιτελοντα μν ατος αρήσεσθε.   

Σχόλια